هر آنچه باید درباره بواسیر و انواع آن بدانید | بررسی کامل علائم بواسیر داخلی و خارجی

بواسیر (هموروئید) یکی از شایع‌ترین و در عین حال آزاردهنده‌ترین بیماری‌های ناحیه نشیمنگاه است که طیف وسیعی از افراد در سنین و شرایط مختلف را درگیر میکند. بسیاری از بیماران وقتی با علائم اولیه مواجه میشوند، دچار نگرانی و سردرگمی شده و نمی‌دانند دقیقاً با چه مشکلی روبرو هستند. اما شناخت دقیق بواسیر، انواع آن، تفاوت‌ها و نشانه‌ها، کلید اصلی درمان بموقع و مؤثر است. 

تعریف بواسیر و انواع آن (بواسیر داخلی و خارجی، هموروئید داخلی و خارجی)

بواسیر چیست؟

بواسیر یا هموروئید به مجموعه‌ای از وریدهای متورم و گشادشده در ناحیه مقعد و پایین رکتوم گفته میشود. این عارضه به دلایل مختلفی از جمله فشار زیاد هنگام اجابت مزاج، یبوست مزمن، نشستن طولانی‌مدت یا حتی عوامل ژنتیکی بروز میکند. بواسیر بسته به محل قرارگیری و شدت، به انواع داخلی و خارجی تقسیم میشود.

انواع بواسیر

بواسیر داخلی (Internal Hemorrhoids):
این نوع بواسیر در داخل کانال مقعد و معمولاً بالای خط دندانه‌دار قرار میگیرد و در مراحل اولیه معمولاً بدون درد است. گاهی تنها نشانه آن خونریزی مقعدی بدون احساس درد است. بر اساس شدت، بواسیر داخلی به چهار درجه تقسیم میشود:

درجه ۱: بیرون زدگی رخ نمیدهد، تنها خونریزی دیده میشود.

درجه ۲: هنگام دفع بیرون میزند اما خودبه‌خود بازمی‌گردد.

درجه ۳: با دست داخل برگردانده میشود.

درجه ۴: به هیچ عنوان قابل بازگرداندن نیست و بیرون باقی میماند.

بواسیر خارجی (External Hemorrhoids):

در این حالت، تورم وریدها در زیر پوست اطراف مقعد و خارج از کانال مقعد اتفاق میافتد. این نوع بواسیر اغلب همراه با درد، خارش شدید و گاهی خونریزی است. گاهی لخته شدن خون (ترومبوز) در این وریدها اتفاق میافتد و همراه با توده سفت و دردناک و قرمز در ناحیه مقعد میشود که نیاز به درمان فوری دارد.

تفاوت بواسیر داخلی و خارجی

محل قرارگیری:
بواسیر داخلی در داخل کانال مقعد و بالای خط دندانهدار، بواسیر خارجی در بیرون از کانال مقعد و زیر پوست ناحیه مقعد ایجاد می شود.

علائم:
بواسیر داخلی معمولاً بدون درد اما با خونریزی همراه است، بواسیر خارجی غالباً درد، خارش، تورم و گاهی درد هنگام نشستن دارد.

پیچیدگی درمان:
بواسیر خارجی به دلیل درد شدید و خطر عفونت، درمان دشوارتر و فوری‌تری نسبت به نوع داخلی نیاز دارد.

علائم بواسیر و تفاوت علائم هموروئید با دیگر بیماریها

مهمترین علائم بواسیر (هموروئید)

خونریزی: مشاهده خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا درون مدفوع، شایعترین علامت بواسیر داخلی است و معمولاً بدون درد رخ میدهد.

درد و ناراحتی: درد بیشتر در بواسیر خارجی یا در بواسیر داخلی درجه بالا دیده میشود که هنگام نشستن یا دفع شدت مییابد.

خارش و سوزش: خارش مکرر یا احساس سوزش اطراف مقعد نشانه وجود بواسیر خارجی یا تحریک موضعی است.

تورم و توده: وجود توده یا برآمدگی حساس به لمس در اطراف مقعد، بهویژه هنگام دفع، در بواسیر خارجی رایج است.

ترشح مخاطی: خروج ترشحات مخاطی گاهی در بواسیرهای داخلی دیده میشود.

احساس دفع ناقص: برخی بیماران پس از اجابت مزاج احساس میکنند که روده به طور کامل تخلیه نشده است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
خونریزی مداوم یا زیاد

درد شدید و ناگهانی

تغییر رنگ پوست یا ترشحات مشکوک

مشکل در دفع یا احساس گرفتگی شدید

تفاوت علائم بواسیر با سایر بیماریهای ناحیه نشیمنگاه

تفاوت علائم در بیماریهای مختلف نشیمنگاه اهمیت زیادی دارد:

شقاق مقعدی (Anal Fissure): درد شدید هنگام دفع، خونریزی کم، درد تیز و کوتاهمدت در ابتدای دفع.

فیستول مقعدی (Anal Fistula): خروج چرک، تورم و قرمزی اطراف مقعد، وجود مجرای غیرطبیعی بین مقعد و پوست.

زگیل یا پولیپ مقعدی: توده گوشتی بدون خونریزی زیاد و معمولاً بدون درد.

سرطان رکتوم: خونریزی مکرر با علائم عمومی شدید مثل کاهش وزن و ضعف.

جمع‌بندی
بواسیر از مشکلات شایع ناحیه نشیمنگاه است که شناخت کامل علائم و انواع آن باعث تشخیص سریعتر و درمان موثر میشود. بواسیر در دو نوع داخلی و خارجی بروز میکند که هرکدام ویژگیها و درمانهای خاص خود را دارند. در صورت مشاهده علائم مشکوک، مراجعه به مرکز تخصصی درمان بهبود لیزر برای بهرهمندی از روشهای نوین مانند لیزر درمانی و مشاوره تخصصی توصیه میشود.